Zwaluwen
Zwaluwen in Fryslân – een gezamenlijke zorg
De werkgroep Zwaluwen van de BFVW zet zich in voor het beschermen en monitoren van de zwaluwen in Fryslân. Het gaat om vijf soorten: de boerenzwaluw, huiszwaluw, oeverzwaluw, gierzwaluw en nachtzwaluw. Van vier daarvan worden actief gegevens van nesten en broedparen verzameld door lokale vogelwachten. De nachtzwaluw is veel zeldzamer en leeft erg verscholen en wordt daardoor niet vaak gemeld, maar de soort is zeker onze aandacht waard!
De werkgroep bundelt alle tellingen, geeft lezingen over zwaluwen in een vogelwachtgebied en biedt daarnaast advies over nestgelegenheid en bescherming. Denk aan het plaatsen van oeverzwaluwwanden, huiszwaluwtillen, inmetselstenen voor gierzwaluwen of huifjes op dakpannen. Ook particulieren kunnen bij ons terecht met vragen of zorgen over zwaluwen in hun omgeving.
Samen voor bescherming
Zwaluwen zijn kwetsbaar. Predatie door bijvoorbeeld ijsvogels, steenmarters of kerkuilen kan grote schade aanrichten. Gelukkig zijn er maatregelen mogelijk. Zo helpt het om rondom boerenzwaluwnesten uitsteeksels te plaatsen die roofvogels op afstand houden. Voor meer praktische tips kun je altijd contact opnemen via info@bfvw.nl.
Ook de afname van insecten en geschikte nestplekken maakt het zwaluwen moeilijk. Kunstmatige nestgelegenheden kunnen uitkomst bieden. De werkgroep adviseert graag over geschikte oplossingen, zoals nestkommen, inmetselstenen of zwaluwwanden.
Samenleven met zwaluwen
Soms ervaren bewoners overlast van huiszwaluwen, vooral door ontlasting. Toch is het belangrijk te weten dat zwaluwen tijdens het broedproces niet mogen worden verjaagd. Een eenvoudige plank onder het nest kan al veel schelen. Zorg wel voor een kier tussen gevel en plank, zodat zwaluwen deze niet als nieuwe nestplek gebruiken.
Het beste advies? Geniet van hun aanwezigheid. Zwaluwen zijn een levend bewijs van biodiversiteit in uw omgeving. Hun bedrijvigheid is een compliment voor uw leefgebied.
Doe mee
De werkgroep Zwaluwen zoekt versterking. Heb je interesse om bij te dragen aan het beschermen van deze bijzondere vogels? Neem dan contact op met het bondsbureau via 058-2504388.
Herken de zwaluw – vijf soorten op een rij
Boerenzwaluw - Swel - Hirundo rustica
✔️ Glanzend blauwzwarte rug, roodbruine keel en voorhoofd
✔️ Lange, diep gevorkte staart met 'sleepveren'
✔️ Broedt binnen in stallen, schuren of onder bruggen in halfopen nestkommen
Huiszwaluw - Wytgatswel - Delichon urbicum
✔️ Witte stuit en buik
✔️ Korte, gevorkte staart
✔️ Maakt moddernesten met kleine openingen onder dakranden van huizen
Oeverzwaluw - Ierdswel - Riparia riparia
✔️ Kleinste soort met klein vorkje in korte staart
✔️ Bruine rug, witte buik en donkere borstband
✔️ Broedt in zelf gegraven gangen in steile zandwanden
Gierzwaluw - Toerswel - Apus apus
✔️ Sikkelvormige vleugels, lijkt op een boemerang of halve maan
✔️ Donkerbruin tot zwart
✔️ Nestelt in de gevels van (hoge) gebouwen
✔️ Is niet verwant aan andere zwaluwen, maar hoort bij de familie van gierzwaluwen
Nachtzwaluw - Deislieper - Caprimulgus europaeus
✔️ door bruin en grijs gevlekte verenpak zeer goed gecamoufleerd op boomtakken
✔️ is actief in de schemering, rust overdag
✔️ heeft geen vork in de staart
✔️ Is niet verwant aan de andere zwaluwen, maar hoort bij de familie van nachtzwaluwen
Foto's: Herman Postma, Jan Kroese, Wiebe Palstra, archief BFVW