Hittestress bij zwaluwen: wat kunnen we doen?
Op dit moment vormen hoge temperaturen een groeiend probleem voor zwaluwen. In stallen of onder golfplaten daken kan het snel extreem warm worden. Wanneer de temperatuur in het nest boven de 37 graden komt, lopen jonge zwaluwen het risico uit te drogen of zelfs te overlijden in het nest. Soms springen ze uit het nest in een poging te ontsnappen aan de hitte. Ook gebeurt het dat nesten losraken van de ondergrond doordat de (zand)klei loslaat. In zandgebieden komt dit vaker voor. Daarnaast worden verzwakte of loszittende nesten soms geplunderd door torenvalken, kraaien en eksters – die zelf ook voedsel nodig hebben voor hun jongen.
Wat kun je doen om te helpen?
Er zijn verschillende eenvoudige maatregelen die kunnen helpen om oververhitting en nestverlies te voorkomen:
Zorg voor verkoeling:
- Leg een wit tempex plaatje of wit laken op het dak boven het nest om zonlicht te weerkaatsen.
- Besproei het dak regelmatig met water om de temperatuur omlaag te brengen.
- Kalk de golfplaten wit om de warmte te weerkaatsen (dit spoelt bij regen weer weg).
Nesten behouden en herstellen:
- Vallen er nesten met jongen naar beneden? Bevestig een nieuw kunstnest van houtbeton op de oorspronkelijke plek (verkrijgbaar via de BFVW).
- Plaats de jongen terug in dat betonnen kunstnest.
- Lukt dat niet, breng de jongen dan naar een vogelasiel. (Fûgelhelling: 0512 514 328, Fûgelpits: 0519 321 591).
- Bevestig een nieuw kunstnest van houtbeton op de oorspronkelijke plek.
- Bied nestmateriaal aan: Maak een modderplek (met klei of kleizand) in de buurt en houd deze dagelijks vochtig. De klei wordt door de zwaluwen gebruikt om beschadigde nesten te herstellen en werkt bovendien ontsmettend. Zie het als een soort ‘natuurlijke pleister’, vergelijkbaar met een gezichtsmasker bij mensen. Zo’n modderbad is bovendien goed voor de poten en huid van vogels.
Met deze ingrepen kunnen we de zwaluwen helpen om ook tijdens hete zomerdagen succesvol te broeden.
Lees ook:
Fotograaf: Klaas de Jong